به نقل از «فرارو»

نمای پنهان اقتصاد روسیه

تاریخ انتشار: ۲۹ دی ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۸۸۲۰۹۰

این باور عمومی وجود دارد که تحریم‌های غرب علیه روسیه به‌جایی نمی‌رسد. طرفداران این نظریه به شاخص‌های کلان اقتصادی اشاره می‌کنند که نشان می‌دهد اقتصاد روسیه انعطاف‌پذیر بوده است. منتقدان همچنین تاکید می‌کنند که تحریم‌ها تاثیر مطلوب خود را نداشته است. از این گذشته، ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه برای پایان دادن به جنگ فاجعه‌بار خود علیه اوکراین حرکتی نکرده است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

ولادیمیر میلوف، معاون سابق وزارت انرژی روسیه و رئیس سابق حزب «انتخاب دموکراتیک» (از ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۵)، در مقاله‌ای در شماره ژانویه/ فوریه۲۰۲۳ مجله‌ی «فارن‌افرز» نوشت، این استدلال‌ها نادرست هستند. توجه به این نکته ضروری است که روسیه این فرصت را داشت که تا قبل از اعلام جنگ پوتین، اقتصاد خود را در برابر تحریم‌های غرب حفظ کند. قبل از هر چیز، روسیه ذخایر مالی قابل‌توجهی را انباشته کرد.

به گزارش دنیای اقتصاد،  از سال۲۰۱۴، روسیه تجارت خود را با آسیا افزایش داده است که همین امر به این کشور اجازه داد تا با کاهش تجارت با غرب مقابله کند. مهم‌تر از همه، پوتین به‌شدت ماشین سرکوب خود را تقویت کرد تا از اعتراضات گسترده علیه استانداردهای رو به وخامت زندگی جلوگیری کند. به همه این دلایل، انتظارات مبنی بر اینکه تحریم‌های غرب باعث ازهم‌پاشیدگی سریع اقتصاد روسیه (و رژیم پوتین) شود، غیرواقعی بود. پوتین منابع قابل‌توجهی را در «کمپین اطلاعات نادرست» با هدف گمراه کردن سیاستگذاران غربی درباره اثرات واقعی تحریم‌ها سرمایه‌گذاری کرده است. اما اشتباه نکنید. آنها در واقع اقتصاد روسیه را دچار مشکل می‌کنند و تبلیغ این افسانه که تحریم‌ها موثر نیستند، می‌تواند سیاستگذاران را وادار کند که تحریم‌ها را کنار بگذارند و به پوتین راه نجاتی بدهند.

داده‌های نادرست

این ادعا که اقتصاد روسیه مقاومت قابل‌توجهی را در برابر تحریم‌ها نشان داده است به شاخص‌های گمراه‌کننده اقتصاد کلان بستگی دارد. به‌طور خاص، منتقدان تحریم‌ها به تقویت روبل، انقباض معتدل در تولید ناخالص داخلی (GDP) روسیه و پایین بودن بیکاری اشاره می‌کنند. اما این ارقام در واقع منعکس‌کننده وضعیت میدانی و واقعی نیستند. بیکاری را در نظر بگیرید. بیکاری رسمی در حال حاضر ۷/ ۳درصد است و تنها ۷/ ۲میلیون روس بیکار هستند. این یک رکورد پایین است؛ اما واقعیت این است که در پایان سه‌ماهه‌ سوم سال۲۰۲۲، تقریبا پنج میلیون کارگر روسی در معرض اشکال مختلف بیکاری پنهان بودند. مهم‌تر از همه، ۷۰درصد از آنها در وضعیت مرخصی بدون حقوق بودند. اگر تفاوت بین «مرخصی بدون حقوق» و «بیکاری» معنایی به نظر می‌رسد، به همین دلیل است. در واقع، ۱۰درصد از نیروی کار روسیه بیکار هستند. این با بدترین سطوح در دهه۱۹۹۰ قابل‌مقایسه است که در نیمه دوم آن دهه، ۱۰ تا ۱۳ درصد از کل روس‌ها بیکار بودند.

یکی دیگر از آمارهای گمراه‌کننده نرخ مبادله‌ روبل است. درست، روبل تقویت‌شده است؛ اما تنها به این دلیل [تقویت‌شده] که دولت برداشت پول و تبدیل آن به ارز خارجی را برای مشاغل و آحاد شهروندان روس دشوار کرده است. این روبلِ به‌اصطلاح قوی با کنترل شدید ارز و کاهش واردات تقویت می‌شود. این سیاست به‌شدت به صنایعی مانند بخش فولادسازی آسیب رسانده است: تولید نهایی فولاد بیش از ۷درصد در سال۲۰۲۲ کاهش یافت. سیاستگذارانی که از تحریم‌ها انتقاد می‌کنند به پیش‌بینی وزارت دارایی روسیه اشاره می‌کنند [مبنی بر این] که تولید ناخالص داخلی این کشور ۷/ ۲درصد کاهش خواهد یافت که به نظر می‌رسد این ادعا را که اقتصاد در حال سقوط است تضعیف می‌کند. بااین‌حال، توجه داشته باشید که این رقم تولید ناخالص داخلی شامل افزایش تولید مرتبط با ارتش است. یک تانک زرهی تازه تولیدشده که بلافاصله به جبهه فرستاده شد و با موشک‌های جاولین اوکراینی مورد هدف قرار گرفت، هنوز هم به عنوان سهم اسمی در تولید ناخالص داخلی روسیه محسوب می‌شود.

تحریم‌ها اقتصاد روسیه را دچار مشکل می‌کند

درهرصورت، سایر شاخص‌ها انقباض اقتصادی بسیار جدی‌تری را نسبت به ارقام رسمی GDP نشان می‌دهند. بی‌تردید آشکارترین شاخص فعالیت اقتصادی روسیه درآمد حاصل از منابعی غیر از صادرات نفت و گاز است و این رقم در اکتبر۲۰۲۲ نسبت به سال قبل ۲۰درصد کاهش داشت. صنایع تولیدی، بخشی از اقتصاد روسیه که بیشتر به فناوری‌ها و اجزای سازنده‌ی غربی وابسته است، بیشترین ضربه را از تحریم‌ها متحمل شد. تولید صنعت خودروسازی روسیه که به‌طور مستقیم یا غیرمستقیم برای ۵/ ۳میلیون نفر شغل ایجاد می‌کند، در سال۲۰۲۲ به میزان دوسوم کاهش یافت.

آمار و ارقامی که سطوح قابل مدیریت تورم را نشان می‌دهند نیز گمراه‌کننده است. حتی بانک مرکزی روسیه در حال حاضر تورم واقعی و مشاهده‌شده را - یعنی نحوه نگرش مردم به افزایش قیمت‌ها، همان‌طور که در نظرسنجی‌ها گزارش‌شده است - ۱۶درصد یا بیش از ۴درصد بالاتر از آمار رسمی گزارش می‌دهد که کمی کمتر از آمار رسمی ۱۲درصد است. شکاف بین ارقام رسمی و تجربه زیسته مردم قابل ‌درک است؛ زیرا استانداردهای زندگی روس‌ها به‌شدت رو به وخامت است. بر اساس یک نظرسنجی که توسط شرکت تحقیقاتی خصوصی «رومیر» در اکتبر۲۰۲۲ منتشر شد، ۶۸درصد از روس‌ها متوجه کاهش عرضه کالاهای عرضه‌شده در فروشگاه‌ها در سه ماه گذشته شده بودند. بر اساس گزارش «مرکز تحقیقات افکار عمومی روسیه»، ۳۵درصد از مردم روسیه در سال۲۰۲۲ مجبور به کاهش هزینه‌های غذایی خود شدند. «بنیاد افکار عمومی»، یک سازمان نظرسنجی روسی در دسامبر۲۰۲۲ گزارش داد که تنها ۲۳درصد از روس‌ها وضعیت مالی شخصی خود را «خوب» در نظر می‌گیرند.

اوضاع بهتر نمی‌شود

در مجموع، تحریم‌ها تاثیر عمیقی بر اقتصاد روسیه دارد. تلاش‌های پوتین برای بهبود چشم‌انداز مالی کشورش عبارت است از: جایگزینی واردات یا حمایت از توسعه‌ی صنایع داخلی و کاهش اتکا به واردات کالاهای تولیدی است؛ تغییر مسیر تجارت و جریان سرمایه‌گذاری به آسیا و تامین نیمه‌هادی‌ها و سایر کالاها از کشورهایی مانند ترکیه برای دور زدن تحریم‌های غرب. هیچ‌یک از این رویکردها مشکلات روسیه را حل نخواهد کرد. جایگزینی واردات به دلایل واضح کار نمی‌کند. واگذاری سهم بازار به شرکت‌هایی که به یک محیط بسیار انحصاری وابسته هستند، همواره منجر به کالاهای پایین‌تر با قیمت‌های بالاتر می‌شود. این امر موجب تحریک نوآوری‌ نمی‌شود یا تولید محصولات بهتر را تشویق نمی‌کند. کشورهای آسیایی مانند چین و هند بیشتر علاقه‌مند به خرید مواد خام ارزان روسی مانند نفت، گاز، زغال‌سنگ و غیره با تخفیف قابل‌توجه هستند. رهبران این کشورها علاقه‌ای به کمک به روسیه برای توسعه بخش‌های تولید رقابتی‌اش ندارند.

روسیه تا حدودی در دور زدن تحریم‌ها با واردات کالاهای حیاتی تولیدشده در غرب مانند قطعات برای ساخت از طریق کشورهای سوم، به‌ویژه ترکیه، موفق بود: تا سه‌ماهه سوم سال۲۰۲۲، واردات روسیه از آن کشور به بیش از یک‌میلیارد دلار در ماه افزایش یافت که تقریبا دو برابر رقم مربوط به سه‌ماه مشابه سال قبل بود. اما دولت‌های غربی ممکن است از فشار دیپلماتیک برای بستن این روزنه‌ها استفاده کنند. پوتین نمی‌تواند برای تقویت اقتصاد روسیه روی سرمایه‌گذاری خارجی حساب کند. بر اساس گزارش بانک مرکزی روسیه، پیش‌بینی می‌شود که خروج سرمایه از روسیه در سال۲۰۲۲ معادل ۲۵۱میلیارد دلار باشد. همه‌ اینها به این معنی نیست که دولت پوتین در آستانه‌ فروپاشی است. پوتین اپوزیسیون سیاسی سازمان‌یافته را پس از زندانی کردن مخالف اصلی خود، الکسی ناوالنی، نابود کرد و بسیاری از برجسته‌ترین چهره‌های مخالف روسیه را یا زندانی کرد یا به تبعید فرستاد.

او با دادن احکام سفت‌وسخت زندان برای کسانی که به رهبری او معترض بودند، مردم روسیه را با موفقیت تمام مرعوب کرده است: روس‌ها به جرم «افراط‌گرایی سیاسی» یا «بی‌اعتبار کردن نیروهای مسلح روسیه» با ۱۵سال زندان روبه‌رو می‌شوند. اما افکار عمومی علیه پوتین گرایش دارد. همان‌طور که انحلال شوروی نشان می‌دهد، هنگامی‌که نارضایتی عمومیِ سرکوب‌شده برای مدتی طولانی ناگهان آشکار شود، تغییر می‌تواند به سرعت اتفاق بیفتد. به همین دلیل است که سیاستگذاران باید به تحریم‌ها زمان بدهند تا کارگر افتد. انتظار نتایج فوری غیرواقعی و حتی مُضر است. زمان بدهید تا ببینید تحریم‌ها چگونه روسیه را از رفتار پرخاشگرانه بازمی‌دارد. سیاستگذاران غربی باید به‌جای پذیرش مجموعه‌ محدودی از شاخص‌های دستکاری‌شده، تحلیل دقیقی از تاثیر تحریم‌ها به عمل‌آورند. مهم‌تر از همه، آنها باید صبور باشند.

 منبع: ژانویه / فوریه ۲۰۲۳ فارن‌افرز

منبع: فرارو

کلیدواژه: روسیه تحریم تولید ناخالص داخلی تحریم های غرب اقتصاد روسیه تحریم ها شاخص ها روس ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت fararu.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فرارو» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۸۸۲۰۹۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

واقعاً روس ها درباره جنگ پوتین چه فکر می کنند؟/ سقوط مخاطبان تلویزیون دولتی در روسیه/ روس ها بیشتر چه کلماتی را در گوگل جست و جو می کنند؟

در 23 ژوئن 2023، یوگنی پریگوژین، رهبر واگنر، شورشی علیه ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه به راه انداخت.

به گزارش جماران، فارن پالیسی در این باره می نویسد: تصمیم پریگوژین منجر به برخی از خارق‌العاده‌ترین صحنه‌ها در تاریخ اخیر روسیه شد. هنگامی که نیروهای گروه واگنر کنترل مرکز استان روستوف را به دست گرفتند، جمعیت شهر علناً شورشیان را در آغوش گرفتند و برای آنها غذا و نوشیدنی آوردند و آنها را در مقابل دوربین های تلویزیونی زنده تشویق کردند. زمانی که پریگوژین شخصاً ظاهر شد، اندکی قبل از اینکه سرانجام شورش خود را رها کرد، همه از او استقبال کردند. اینجا چه خبر بود؟ آیا مردم روستوف صرفاً وضعیت پریگوژین را به عنوان گویای حقایق ناخوشایند در مورد حمله به اوکراین تحسین می کردند؟ آیا آنها فقط ناامیدی خود را از بی کفایتی آشکار سران ارتش عادی ابراز می کردند؟ آیا آنها فکر می کردند که واگنر پیروز می شود و در حال انتخاب طرف خود در این مخاصمه بودند؟ آیا آنها از فرصت برای ابراز نارضایتی گسترده تر استفاده می کردند؟ یا همه موارد فوق - یا هیچ کدام؟

شورش پریگوژین تصویر واضحی از مشکلاتی را ارائه می دهد که هر کسی که سعی می کند بفهمد مردم روسیه واقعاً چه فکری می کنند، با آن مواجه است. اما این سوالی است که نیاز به پاسخ فوری دارد. مقابله با رژیم پوتین و جنگ آن علیه اوکراین بسیار سخت تر خواهد بود مگر اینکه سیاست گذاران و استراتژیست ها بتوانند به درک درستی از افکار عمومی روسیه برسند.

پوتین در سخنرانی شب سال نو خود در پایان سال 2023 این دیدگاه را بیان کرد که می‌خواهد روس‌ها  و تا حدی سایرین بپذیرند: مردم روسیه و رهبر آنها یک «جامعه متحد» را تشکیل می‌دهند. در این روایت، بین دیدگاه پوتین برای کشور و آنچه روس‌های معمولی می‌خواهند، فاصله‌ای وجود ندارد و این شامل جنگ در اوکراین می‌شود، که او آن را به عنوان یک مبارزه قهرمانانه (علیه به اصطلاح نئونازی‌ها) به تصویر می‌کشد که به طور گسترده توسط شهروندان حمایت می‌شود.

البته واقعیت نسبتاً پیچیده تر است. این ظاهر اجماع یکپارچه توسط یک دولت پلیسی فراگیر اجرا می شود. یک دستگاه امنیتی عظیم همه چیزهایی را که روس‌ها می‌گویند و انجام می‌دهند زیر نظر دارد. برخی از برجسته‌ترین منتقدان پوتین، مانند ولادیمیر کارا مورزا و ایلیا یاشین، به اتهام انتشار «اطلاعات نادرست» درباره ارتش روسیه و جنگ، در حال گذراندن محکومیت‌های چشمگیر زندان هستند. الکسی ناوالنی، مخالف پیشرو، یکی دیگر از فعالان معروف ضد جنگ، اخیراً در شرایط نامشخصی در زندان درگذشت. اندکی پس از آن، دستیار او  که در تبعید در لیتوانی زندگی می کرد، مورد حمله وحشیانه یک مهاجم با چکش قرار گرفت.

روس های معمولی به خوبی از خطرات ناشی از گفتن حرف نادرست آگاه هستند. سالمندان هنوز خاطرات روشنی از زندگی در زمان رهبران سابق جوزف استالین و لئونید برژنف دارند، خاطراتی که به طرق مختلف به نسل‌های کنونی رسیده است.

لیوبوف سوبول، فعال اپوزیسیون تبعیدی معتقد نیست که روس‌ها مایلند آنچه را که فکر می‌کنند به مسئولان برگزار کننده نظرسنجی‌ ها بگویند: او به فارن پالیسی گفت: «بیشتر اوقات با پاسخ‌هایی که طرفداران دولت را منحرف می‌کند، نتایج غیرقابل اعتمادی دریافت می‌کنید. کسانی که از رژیم پوتین حمایت می کنند صادقانه و آشکار پاسخ خواهند داد، در حالی که افراد مخالف از ترس انتقام، مشکلات در محل کار و سایر مشکلات از گفتن حقیقت و بیان احساسات واقعی خود می ترسند.»

نظرسنجی قابل اعتماد به حداقل میزان اعتماد نیاز دارد و اعتماد عموماً در همه جوامع بسته، نه تنها روسیه، کم است. دقت هر نظرسنجی افکار عمومی منوط به در دسترس بودن پاسخ دهندگانی است که هیچ ترسی از پیامدهای منفی ندارند و می توانند پرسشگران خود را نسبتاً قابل اعتماد بدانند. هیچ یک از این شرایط در روسیه وجود ندارد.

برگزارکنندگان نظرسنجی‌ در همه جا نگران چیزی هستند که آن را سوگیری مطلوبیت اجتماعی می‌نامند ؛ فشار شدید برای گفتن آنچه می‌دانید از شما انتظار می‌رود، اما در حکومت‌های استبدادی، این مشکل بسیار حادتری است. تعداد کمی از روس‌ها ممکن است نظرات واقعی خود را با کسی که نمی‌شناسند و  از طریق تلفن با آنها تماس گرفته در میان بگذارند  و حتی تعداد کمتری نیز احتمالاً نظرات مخالف خود را بیان می‌کند.

اینکه غرب و اوکراین چگونه پیام‌های خود را به جمعیت روسیه می‌فرستند، تا حد زیادی به این بستگی دارد که آنها چقدر خوب روس‌ها و طرز فکر آنها را می شناسند.

پی بردن به احساسات عمومی برای خود پوتین که ارتش کوچکی از نظرسنجی های خود را برای ارزیابی روحیه ملی دارد به همان اندازه مهم است. اما آیا واقعاً می تواند به آنها اطمینان داشته باشد تا آنچه را که نمی خواهد بشنود هم به او بگویند؟ او ممکن است هرگز نتواند خود را از روایت‌های تبلیغاتی خود که به طرز شگفت‌انگیزی با رفتار طرفداران پریگوژین در روستوف در تضاد است، رهایی بخشد.

این مشکل با کسانی که در حال انجام نظرسنجی هستند تشدید می شود. دو مورد از برجسته‌ترین سازمان‌های نظرسنجی در کشور، مرکز تحقیقات افکار عمومی روسیه (VCIOM) و بنیاد افکار عمومی (FOM)، تحت کنترل دولت هستند. سومین مورد، مرکز که توسط گروهی از کارشناسان که در سال 2003 از VCIOM جدا شدند تشکیل شد و  اغلب به عنوان مستقل توصیف می شود،  بارها مورد حمله کرملین قرار گرفته که آن را به عنوان عامل خارجی محکوم کرده است.

دو سال پیش، وب‌سایت مستقل Proekt تحقیقی را منتشر کرد که ادعا می‌کرد  کرملین مستقیما در کار VCIOM دخالت دارد. روزنامه‌نگاران ادعا کردند که VCIOM با تغییر عبارت سؤالات نظرسنجی به روش‌هایی که پاسخ‌های «مناسب» را به پاسخ‌دهندگان القا می کند آنها را تحت فشار قرار می دهند.

همچنین گفته می‌شود که مقامات دولتی برگزارکنندگان نظرسنجی ها را متقاعد کرده‌اند که از نشان دادن روندهای بلندمدت در میزان اعتماد و محبوبیت پوتین در وب‌سایت شرکت خود  خودداری کنند؛ از جمله پایین‌ترین میزانی که در سال 2018 شروع شد، زمانی که موقعیت او به دلیل اصلاحات عمیقاً نامطلوب بازنشستگی تضعیف شد. اعتماد روس ها به رئیس جمهور خود در مارس 2020 به کمترین میزان در 14 سال گذشته یعنی 28.3 درصد کاهش یافت، اگرچه متعاقباً پس از تهاجم گسترده به اوکراین به شدت افزایش یافت.

بر اساس آخرین نظرسنجی لوادا که در ماه مارس منتشر شد، داده‌های لوادا و سایر نظرسنجی‌های مستقل، مانند روسی فیلد و گروه کرونیکل نشان می‌دهد که حمایت عمومی از جنگ همچنان قوی است ؛ 77 درصد. با این حال، لوادا همچنین تاکید کرد که بیشتر پاسخ دهندگان (52 درصد) طرفدار مذاکرات صلح هستند تا ادامه خصومت ها (40 درصد)، که با خواسته های کرملین همخوانی ندارد. 66 درصد از افراد مورد بررسی موافق بودند که روسیه بهای بسیار بالایی را برای تهاجم پرداخت می کند.

ولادیمیر میلوف، فعال اپوزیسیون می نویسد که این یافته ها تصویر حمایت ظاهراً محکم از جنگ را که اغلب در رسانه ها نقل می شود، پیچیده می کند. او استدلال می‌کند که تعداد کل حامیان ذکر شده در نظرسنجی‌ها باید تفاوت‌های مهم بین کسانی که «بی‌قید و شرط» از جنگ حمایت می‌کنند (گروهی که او ۳۵ تا ۴۰ درصد می‌داند) و آن‌هایی که «بیشتر از آن حمایت می‌کنند تا با آن مخالفت»، به تصویر کشیده شود.

او خاطرنشان می‌کند که نظرسنجی‌ها همواره مخالفت شدیدی را با موج دوم بسیج نظامی برای اعزام به خط مقدم نشان داده‌، احتمالاً به همین دلیل است که پوتین تاکنون از صدور دستور آن خودداری کرده است.

میلوف همچنین می گوید که مخاطبان تلویزیون دولتی  روشی که از دیرباز مورد پسند پوتین برای تثبیت پیامش در اذهان مردم بود  در حال کاهش شدید است، که نشانه‌ای از کاهش اعتماد به رسانه‌های رسمی است. او توجه را به تفاوت‌های جمعیتی فاحش در میان پاسخ‌دهندگان جلب می‌کند: حمایت از جنگ در میان افراد مسن و روستایی غالب است، در حالی که در میان جمعیت شهری جوان‌تر در ضعیف‌ترین حالت خود قرار دارد.

اکثریت قریب به اتفاق مردم اساساً بی تفاوت هستند و به نظرسنجی ها و مقامات هر آنچه می خواهند بشنوند را خواهند گفت. برخی از کارشناسان آن را با اصطلاح زیبا "بی تفاوتی آموخته شده" توصیف می کنند.

کارشناسان در حال آزمایش راه‌های جدیدی برای مقابله با مشکل بی اعتمادی به نظرسنجی ها هستند. یکی از این راه ها استفاده از قدرت جمع‌آوری داده‌های اینترنت است.  دو دانشمند علوم سیاسی بریتانیایی، در حال بررسی پرسش‌های جستجوی روس‌ها در گوگل و یاندکس، یک موتور جستجوی داخلی هستند.

این داده‌ها، در میان چیزهای دیگر، نشان می‌دهد که روس‌ها از لحاظ مالی بسیار کمتر از آنچه اغلب ادعا می‌شود احساس امنیت می‌کنند: پرسش‌ها درباره «ورشکستگی»، «تأمین مالی مجدد وام مسکن» و «اهدای کلیه» از آغاز تهاجم افزایش یافته است. جستجوها درباره افسردگی، اضطراب و خودکشی نیز به شدت افزایش یافته است. محققان همچنین افزایش پرسش‌های مربوط به استبداد (از جمله کار مورخ هانا آرنت در مورد توتالیتاریسم و اورول 1984) را دنبال کردند.

برای مدت طولانی، معامله ضمنی میان مردم و کرملین این بوده که پوتین رفاه و ثبات را به ارمغان می آورد و روس ها با سکوت سیاسی به آن پاسخ می دهند. اکنون این معامله با جنگ، با سربازی اجباری، عدم اطمینان اقتصادی شکسته شده است. این روزها حضور رژیم در زندگی شما بسیار زیاد شده است. اکنون در جامعه روسیه افرادی سیاسی شده‌اند که قبلاً به سیاست علاقه نداشتند.

در نهایت یک چیز مسلم است: وقتی کسی به شما می‌گوید که روس‌ها در دیدگاه‌های خود متحد و یکدست هستند، حرف آنها را نپذیرید. فهمیدن اینکه واقعاً در درون آن سرها چه می گذرد آسان نخواهد بود.